Het doel van het OH-FINE project is het creëren van een Europees netwerk waar boeren ervaringen en kennis kunnen uitwisselen en nieuwe contacten kunnen leggen. Het project richt zich op de uitdagingen van de omschakeling naar biologische landbouw en op de ontwikkeling van innovatieve teelt- en marketingmethoden voor de fase na de omschakeling. Als onderdeel van het project zijn er in totaal acht cross visits gepland. De reis naar Wenen vormde de start van de cross visits. De 48 deelnemers uit negen Europese landen bezochten verschillende biologische boerderijen in Oostenrijk om te leren over innovatieve teeltsystemen en -technieken.
Inzicht krijgen in biologische landbouw in Oostenrijk
Biologische landbouw heeft een lange geschiedenis in Oostenrijk, die teruggaat tot ongeveer 1930 toen de eerste biologische boerderij werd opgericht. In de afgelopen decennia heeft de sector een aanzienlijke groei doorgemaakt, vooral sinds de toetreding tot de EU. Momenteel is ongeveer 23 procent van de boerderijen gecertificeerd als biologisch. De meeste van deze producten worden verkocht via de detailhandel.
Als onderdeel van de uitwisseling van ervaringen werden vier biologische boerderijen bezocht: twee in Neder-Oostenrijk en twee in Burgenland.
Op de eerste dag van de reis reisden we naar Neder-Oostenrijk. Een van de bezochte boerderijen was Biohof Adamah, dat bekend staat om zijn 'Bio-Kistln' (dozen met biologische producten). Om elke week meer dan 6.000 'Bio-Kistln' te leveren, werkt het familiebedrijf samen met regionale en nationale boeren. Hun assortiment van 100% biologische producten omvat vers fruit en verse groenten, zuivelproducten, vlees en natuurlijke cosmetica.
Een andere halte was de biologische boerderij Ripfl, een familiebedrijf met een innovatieve benadering van landbouw, waarbij technieken zoals agroforestry en strokenteelt worden toegepast. De boerderij combineert de amandelteelt met andere gewassen om het gebruik van hulpbronnen te optimaliseren.
Tijdens gesprekken met boeren uit Oostenrijk en Spanje werden verschillen benadrukt en mogelijke toekomstscenario's onderzocht. In Neder-Oostenrijk en Burgenland bijvoorbeeld kunnen boeren hun velden irrigeren met grondwater van vier tot zes meter diep. Een Spaanse boer daarentegen rapporteerde: "Om mijn akkers te irrigeren, pomp ik grondwater op van 200 meter diepte."
Op de tweede dag ging de tour verder naar Burgenland. Klimaatverandering is ook hier duidelijk zichtbaar, wat de deelnemers aanzette tot intensieve discussies over aanpassingsstrategieën. Een indrukwekkend voorbeeld is het biologische landgoed Esterhazy, dat een biologisch landbouwbedrijf heeft van 5.600 hectare. De duurzame aanpak van het landgoed komt tot uiting in de gesloten voedingskringlopen en het toegenomen gebruik van vee. Naast akkerbouw verwerkt en verkoopt het landgoed zijn eigen producten in een restaurant, slagerij en boerderijwinkel.
Nokteelt en aanpassing van zaden op de boerderij
De biologische boerderij Binder-Laki is een familiebedrijf in Midden-Burgenland. Wolfgang Binder-Laki en zijn gezin bewerken 55 hectare akkerland, 2,5 hectare grasland en één hectare bos. De boerderij is sinds 1992 biologisch gecertificeerd.
Hij vertrouwt op ruggenteelt en verbouwt koolzaad, tarwe, rogge, spelt, haver, sojabonen en peulvruchten als onderdeel van een gestructureerd vruchtwisselingssysteem. Hij gebruikt slechts twee landbouwmachines, werkt op een grondstofzuinige manier en vermeerdert zijn eigen zaden om ze aan te passen aan het lokale klimaat. De ruggenteelt komt oorspronkelijk uit Spanje, waar het op grote schaal wordt toegepast.
Deze teelttechniek is vooral bekend in de buurlanden voor de aardappel- en wortelteelt. Volgens Wolfgang heeft ruggenteelt veel voordelen, zoals een goede luchtcirculatie en het creëren van een gunstig microklimaat. Het maakt ook effectieve wateropslag mogelijk. Wolfgang legde uit dat de ruggen de grond in de schaduw houden tijdens warme perioden en deze sneller opwarmen in de lente.
Het kruisbezoek bood een fascinerend inzicht in biologische landbouw in Oostenrijk en gaf deelnemers uit negen Europese landen de kans om te netwerken en van elkaar te leren. We kijken uit naar de volgende gelegenheid om inzicht te krijgen in de biologische landbouw in onze partnerlanden. Het volgende kruisbezoek zal plaatsvinden in Spanje in oktober 2025. Europese boeren zijn van harte uitgenodigd om deel te nemen, te leren over verschillende biologische landbouwpraktijken en ideeën uit heel Europa, en hun eigen ervaringen te delen.
Barbara Schäfer, FiBL CH
tap and then scroll down to the Add to Home Screen command.